De Cabauwse Molen
Op een unieke plek in het open polderland van Lopik staat de Middelste Molen, beter bekend als de Cabauwse Molen. De Cabauwse Molen zorgde voor droge voeten en vooral droge koeienpoten in de Lopikerwaard. Meer dan vijfhonderd jaar lang. Nu geniet je er van de spannende verhalen van het molenaarsbestaan. En vergader je in de stilste vergaderruimte van Nederland, met uitzicht op de weidse groene vlakten rondom.
De huidige poldermolen dateert uit 1773, maar al in 1454 stond op deze plek een molen die de Lopikerwaard bemaalde. Deze kon het werk niet alleen aan en de Voorste en Achterste Molen werden gebouwd. In 1934 werd het grootste deel van de bemaling overgenomen door een dieselgemaal. Deze werd gebouwd op de plek van de Voorste Molen. In 1961 werd ook de Achterste Molen gesloopt. In 1943 verving een elektrisch gemaal het dieselgemaal. Na de ruilverkaveling in 1995 werd ook deze buiten gebruik gesteld. De Middelste Molen is behouden en sinds 2007/2008 weer volledig maalvaardig.
Samen met het zomerhuisje, de machinistenwoning en het gemaal vormt de wipwatermolen een markant complex in het polderlandschap. Fraai is het 19e-eeuwse interieur, dat laat zien hoe weinig ruimte het molenaarsgezin vroeger had.
Technische en bouwkundige problemen
Helaas hebben bouwkundige en technische inspecties in 2018 ernstige gebreken aan het licht gebracht, onder andere onderloopsheid, het interen van de potroeden (basis van het wiekenkruis) en een aanval van de bonte knaagkever. De technische situatie is zelfs zo penibel dat de molen niet meer mag draaien; dan zouden de wieken namelijk af kunnen breken.
Een flinke restauratie moet uitkomst bieden, maar daar is geld voor nodig, heel veel geld.
Belang van de Cabauwse Molen
De Cabauwse molen behoort, door zijn authentieke karakter en bijzondere kwaliteiten, tot een van de belangrijkste molens van Nederland. De molen was een onmisbare schakel in het ontstaan van de Lopikerwaard en is nu nog een beeldbepalend cultureelhistorisch en waterstaatkundig monument. Het is de laatste poldermolen van Lopik. Het behoud van de molen is dus van groot belang.
Actie
Stichting Vrienden van de Cabauwse Molen voert samen met het Utrechts Landschap* actie voor het behoud van de molen. Helpt u mee?
De betrokken stichtingen
*Het molenensemble is eigendom van Stichting De Utrechtse Molens (SDUM) en wordt voor de SDUM beheerd door de stichting het Utrechts Landschap (HUL). De Stichting Vrienden van de Cabauwse Molen (Stichting Vrienden) zorgt voor lokale ondersteuning, werft fondsen voor de instandhouding van de molen en organiseert evenementen met een educatief element die het cultuurhistorisch en waterstaatkundig belang illustreren. Verder beheert de Stichting Vrienden het zomerhuis, dat verhuurt wordt als vergaderruimte.
